Miejsca pamięci narodowej

Największa bitwa w Puszczy Białej rozegrała się w ostatnich dniach sierpnia 1944 r. pod Pecynką. Co roku, w rocznicę bitwy, w sierpniu i w pierwszą niedzielę września spotykają się tu uczestnicy tamtych zdarzeń i ich rodziny. Odbywa się uroczysty Apel Poległych.

Zanim stanął pomnik, była to zbiorowa mogiła, do której zwożono furmankami ciała poległych. Na mogiłę wybrano kolorowy kwietnik tuż przed bramą wjazdową do nieistniejącej już leśniczówki. Podstawa pomnika zachowała właśnie kształt dawnej kwiatowej rabaty.

Przejeżdżając lub idąc traktem leśnym dalej, za główny pomnik (kierując się żółtym szlakiem turystycznym), można zobaczyć jeszcze jedną wspólną mogiłę partyzantów z pecynkowskich walk. Znajduje się tu pomnik 14 partyzantów AK, którzy zostali rozstrzelani przez Niemców 31 sierpnia 1944 r. W odwet za partyzanckie ataki i poniesione straty, wojska niemieckie dokonały wielu zbrodni na ludności cywilnej. Ostrze zmasowanej akcji ludobójczej skierowano przeciwko mieszkańcom gminy Długosiodło oraz licznej rzeszy uciekinierów szukających w lasach Puszczy Białej schronienia przed działaniami frontowymi. 31 sierpnia, w dniu starcia pod Pecynką, odbyła się egzekucja w Małaszku, gdzie rozstrzelano co najmniej 30 osób ludności cywilnej. W hołdzie zamordowanym przez hitlerowców mieszkańcom Małaszka społeczeństwo gminy Długosiodło ufundowało pamiątkową płytę.

Miejscem największej zbrodni ludobójstwa we wsi polskiej jest Lipniak Majorat. 2 września 1944 roku wycofujące się oddziały Wermahtu rozstrzelały w Lipniaku Majoracie 448 osób, w tym dużą grupę matek z dziećmi i starców. Miejsce mordu upamiętnia pomnikowy głaz. Na cokole obiektu znajduje się napis przypominający zbrodnię hitlerowską. Za nim znajduje się 16 betonowych krzyży zgrupowanych w czterech kwaterach.

W Sieczychach znajduje się tablica upamiętniająca miejsce śmierci Tadeusza Zawadzkiego „Zośki”, który zginął tu w nocy z 20 na 21 sierpnia 1943 roku, biorąc udział w ataku warszawskich Grup Szturmowych „Szarych Szeregów” na strażnicę niemiecką. Publiczna Szkoła Podstawowa w Sieczychach nosi jego imię.

Również Szkoła Podstawowa w Długosiodle jest uświęcona męczeńską krwią mieszkańców gminy. 29 lutego 1944 roku Niemcy przeprowadzili pacyfikację okolicznych wsi. Zatrzymanych spędzono do budynku szkoły. W Długosiodle i okolicach zastrzelono i zakatowano na śmierć 21 osób. Na pamiątkę wydarzeń mieszkańcy gminy ufundowali przy szkole tablicę pamiątkową.